Nu de regering de details van het prijsplafond voor gas en stroom heeft uitgewerkt, blijkt dat veel huishoudens hun berekeningen van de energiekosten voor 2023 in de prullenbak kunnen gooien.
Je dacht met je energieverbruik fijn beneden het jaarplafond van 1200 kuub gas en 2900 kwh stroom te blijven? Maak dan de berekening maar opnieuw. En wees niet verrast wanneer je alsnog honderden euro’s extra kwijt bent aan energiekosten.
Tot een paar weken geleden gingen heel wat huishoudens ervan uit dat ze het energieverbruik van alle maanden bij elkaar op konden tellen. Bleven die jaartotalen voor gas en elektriciteit beneden de plafondhoeveelheden, dan zou een huishouden dus in heel 2023 gas en elektriciteit kunnen afrekenen tegen het lage tarief dat geldt beneden het plafond.
Dat is voor elektriciteit € 0,40 en voor gas € 1,45. Let op! Er zitten wat addertjes onder het gras.
Gevolgen voor jaarnota
Nu blijkt in de uitwerking van het energieplafond dat het kabinet het plafond over de maanden van het jaar heeft verdeeld. Het rekenmodel van het kabinet gaat dus niet uit van een maximumverbruik per jaar, maar van een maximumverbruik per dag, waaruit dan een maximumverbruik per maand volgt.
Het kabinet houdt zo rekening met een hoger energieverbruik in de winter en het lagere verbruik in de zomer. In de wintermaanden zijn de plafonds hoger dan in de zomer. Dat heeft nogal gevolgen voor de jaarlijkse eindafrekening, vooral wanneer je die na de winter ontvangt, dus in april of mei. En stel je bent heel zuinig geweest en beneden de maandplafonds gebleven. Wat je over hebt mag je ook niet doorschuiven naar de periode na de datum van de eindafrekening. Dit betekent voor veel huishoudens dat ze veel minder hebben aan het plafond dan ze aanvankelijk dachten. De overheid zei op basis van cijfers van het CBS dat 60 procent van de huishoudens volledig onder de verbruiksplafonds van 1200 kuub gas en 2900 kWh zou blijven, maar onder de nieuwe methodiek zal dat percentage huishoudens lager zijn.
Alleen wanneer de periode van de jaarnota samenvalt met een kalenderjaar merk je bij de jaarafrekening niks van de verdeling van het energieplafond over de maanden.
Het plan voor de prijsplafonds is heel snel tot stand gekomen, dat ging in een weekend tijd. Iedereen stond er van te kijken. Veel details waren toen nog niet ingevuld. Bijvoorbeeld de verrekening door de energiebedrijven, zodat die niet teveel winst zouden maken.
Het was al zo dat de mensen die met hun energieverbruik uitkwamen boven de plafonds van 1200 kuub gas en 2900 kWh stroom in 2023 het meest geraakt zullen worden door de hoge energieprijzen. Het plafond bood enige bescherming, maar die valt nu deels weg door de manier van verrekenen met de maandplafonds.’
Daar komt bij dat de energiebelasting weer omhoog is gegaan en dat de btw op energie weer terug op het oude niveau van 21 procent is. Het afgelopen half jaar gold een btw-tarief van 9 procent. Het vervelende is dat dit gebeurt in de winterperiode, waarin je het hoogste gebruik hebt. We betalen energiebelasting en daarover wordt nog eens btw geheven, oftewel we betalen belasting over belasting. Energie zou net als groente en fruit afgerekend moeten worden tegen een laag tarief. Het zou geen luxe moeten zijn om niet in de kou te zitten. Dat tik hard aan voor degenen die boven het plafond uitkomen.